1. Lehenengo kontua da, noski, zenbateraino den
zentzuzkoa ekonomia "feminista" bat lantzea. Eta erantzuna da gizonek
eta emakumeek jarduera ekonomikoaren aurrean dituzten rolak eta
posizionamenduak bereizita dauden neurrian. Eta, bestaldetik, rolen bereizketa
horren ondorioz, emakumeek jarduera ekonomikoaren aurrean duten benetako
posizioa neurriz kanpo ahazten edo arretarik gabe uzten ari dan neurrian.
2. Egiaz, hori izan da, zehazki, gure jarduera
ekonomikoaren eta gure zientzia ekonomikoaren errealitatea. Familia
ekoizpen-unitate tradizionala izan da, gizonen eta emakumeen arteko lanaren
banaketa argi batean – osoa ez, ordea – oinarrituta. Banaketa horretan, gizonak
zuzenean produktiboak ziren jardueren erantzukizun nagusia hartzen zuen bere
gain, eta emakumeak, berriz, etxeko lanena.
3. Kapitalismoak ez zuen lanaren banaketa hori
ondo onartu. Enpresari berrientzat, familia eskema tradizional hori eskulana
xahutzea zen, eta enpresentzat, beti eskulan merkearen egarri zirenentzat,
onura-iturri bikaina izan zitekeena. Horrek, XIX. mendean zehar, etengabeko
tentsioa eragin zuen enpresariak, alde batetik, eta langileen eta sindikatuen
artean, bestetik, non enpresariak kosta ahala kosta saiatzen ziren beren
lantegietan emakumeak eta haurrak sartzen, ahalegin fisiko handiko lanetan eta
ordutegi amaigabeetan. Emakumeek lantegietan egiten zuten lana
enpresa-abusutzat hartzen zen. Langileek eta sindikatuek ahaleginak egiten
zituzten emakumeak abusuzko baldintza horien menpe ez uzteko.
4. Errealitate objektibo hori funtsean aldatuz
joan zen XX. mendean zehar. Ahalegin fisiko esanguratsurik behar ez zuten lanak
ekoizpen-sare osoan zabaldu ziren. Eta horrek posible egin zuen – eta logikoa-
emakumeak soldatapeko lanean masiboki sartzea.
5. Hondamendi historiko handia izan da bai
emakumeentzat, bai Mendebaldearentzat, oro har, emakumeak lan-merkatuan
masiboki sartzea ez dela gertatu zegoen lanaren banaketaren bidez, baizik eta
familia-unitatearen lan-kargari lanaldi oso bat gehituz.
6. Hori gertatu zen emakumea lan-merkatuan
masiboki sartzeko helburua ez zelako izan, esaten zaigun bezala, emakumearen
emantzipazioa, baizik eta, alderantziz, enpresen esku dagoen eskulan merkea
masiboki handitzeko emakumeak erabiltzea (atzerriko eskulana masiboki sartzea,
ustezko arrazoi "solidarioengatik", geroago gertatuko zen bezala).
Helburua emakumeen emantzipazioa izan balitz, emaitza argia izango zen: lantokiko
lanaldi erdia gizonentzat eta beste erdia emakumeentzat, eta etxeko lanen
zamaren banaketa.
7. Aitzitik, prozesua emakumeak gain-esplotatzeko
operazio erraldoi bihurtu zen. Etxekolanen zamei lanaldi oso bat gehitzera
behartuak izan direnez, 80, 90 eta 100 orduko lan-asteak jasan behar izan dituzte.
Bitxia bada ere, errealitate hori ezkutatzeaz arduratu dira ezker postmodernoa
eta egungo feminismo erreakzionarioa – interes korporatibo oligarkikoen
zerbitzura biak –.
8. Ikuspegi analitikotik, prozesu basati hau
zientzia ekonomikoak erraztu zuen. Lana, oso produktiboa izan arren, ez da
kontuan hartzen erosten eta saltzen ez bada. Horri esker, etxeko lanen
existentzia eta garrantzia alde batera utzi besterik ez zen egin. Emakumeei
merkatuan astean 40/45 ordu lan egitea eskatzen zitzaien, etxeko lanak “nolabait”
egingo zirela pentsatuz edo, besterik gabe, etxeko lanak ahaztuz. Prozesu hori
Europako hondoratze demografikoarekiko paraleloa izatea ia saihestezina zen.
9. Ildo horretan, ekonomia feminista
ezinbestekoa da. Emakumea lan-merkatuan sartzea interes korporatiboetan
oinarritu dela, eta ez emakumeen interesetan, azaltzeko. Eta horren ondorioak
zein punturaino izan diren kaltegarriak. Alde batetik, Europako hondoratze
demografikoa eta, bestetik, belaunaldiz belaunaldi ehunka milioi emakumeren
gain-esplotazio masiboa, ezkutuan geratu dira interes korporatiboen zerbitzura
dagoen zientzia ekonomiko eta mugimendu ustez feminista baten ondorioz.
10. Ekonomia
feministaren misterio nagusia da, hain zuzen ere, ekonomia ikuspuntu hori zein
punturaino ahaztu duten, hain zuzen ere, beren burua "feministatzat"
jotzen duten sektoreek: Europan nagusi den ezker korporatiboak eta egungo feminismo
erreakzionarioaren mugimenduak. Emakumearen eskubideen defentsa hitz-jario
agortezinean oinarrituta artikulatzen saiatzeak eta, aldi berean, arazoaren %
99 kontu handiz ezkutatzeak, mugimendu horiek benetan interes korporatiboen
zerbitzura zenbateraino dauden erakusten digu.