1. Hauteskunde-aldia igarotakoan, eta emaitzak
aztertzeko biharamun betean, une egokia da orain buruzagi politikoek Euskal
Herriko bilakaera sozioekonomikoan beren zeregina birplanteatzeko.
Hauteskundeak tresna bikaina izan daitezke errealitate politikoa herrialde
bakoitzaren beharretara eta erronketara egokitzeko. Baina baita aukera bat ere
gauzak benetan aldatu gabe aldatzen direla pentsarazteko.
2. Gainbehera sozial eta ekonomiko argian dagoen
gurea bezalako herrialde baten eta asko hitz egiten den baina jada existitzen
ez den gure garapen-eredu baten aurrean zer egin behar den planteatu behar dute
orain euskal eragile politikoek. Eta ez da existitzen, guk geuk hamarkada bat
baino gehiago daramagulako dinamitatzen.
3. Nahikoa litzateke horrelako oinarrizko
erronkak planteatzea, gai horiei buruz zer egin dezakegun edo zer egin behar
dugun jakiteko berehala ondoko galdera hauek sor daitezen. Lehenik eta behin,
hauteskundeetan soilik pentsatzen duen klase politiko bat
"deskokatzeko", herrialdearen erronka handiei nola heldu pentsatzen
has dadin. Bai eta ere nola berreskuratu bultzada industriala eta balio
erantsiaren sorrera, nola berreskuratu ekimen publikoaren eta pribatuaren
arteko oreka eta objektibotasuna, edo nola berreskuratu garapen
sozioekonomikoaren lidergo politikoa.
4. Izan ere, dakigun bezala, euskal gainbehera
sozioekonomikoaren atzean – azken finean – gero eta ahulagoak diren alderdi
politikoak daude, eta, horren ondorioz, ekonomiaren lidergo politikoa hartzeko
gero eta gaitasun txikiagoa dutenak, inbertitzaileen eta enpresaburuen esku
utzi beharrean – orain gertatzen den bezala –.
5. Horrek guztiak, noski, lehen mailako liderren
borondate politikoa eskatzen du. Eta, era berean, behar diren prestakuntza-ekimenak
eta alderdi politikoen presentzia soziala handitzeko ahaleginak egin behar
dira, masa-alderdi gisa indartu daitezen.
6. Euskal Herriaren kasuan bereziki, hori guztia
ezin da aztertu talde politikoa benetako boterearekin hornitzeko orduan
funtsezkoak diren beste aldagaiak alde batera utzita.
7. Aldagai horiek zeintzuk diren azkar
antzemango dugu, geure buruari funtsezko galdera batzuk egiten dizkiogunean. Hala
nola, Euskal Herriko komunikabideak nork kontrolatzen dituen edo
finantza-sistema nork kontrolatzen duen. Bi esparru giltzarri horiek, ohiko
diskurtso politikoetatik harago, ia talde politiko guztien jarrera estrategikoaren
errealitatea baldintzatzen edo mugatzen dutelako.
8. Euskal kutxen eta Kutxabanken kontrolarekin
gertatutakoari buruzko eztabaida ahaztuta dagoela dirudi. Eta komunikabideen
kontrolari dagokionez, antzeko zerbait gertatzen da, eztabaida hau hasi ere ez
dela egin ematen duen arren.
9. Bien bitartean, euskal talde politikoek ez
diote heltzen Internetek dakarren erronka estrategikoari – eta aukera
estrategikoari –. Informazio- eta komunikazio-dinamikak iraultzeko eta euskal
herritarren interes orokorrekin lerrokatzeko hain zuzen.
Komunikabideen egungo desorekaren desastrea –partzialki
behintzat- konpentsatzea ahalbidetu beharko litzateke horrela. Gaur egun,
dakigunez, beste lurralde batzuetatik kontrolatzen dira hedabideak –telebista-kateekin
gertatzen den bezala- edo interes oligarkiko taldeek kontrolatzen dituzte
neurri handi batean, paperezko prentsarekin gertatzen den moduan.
10. Azken
hamarkadetako esperientziak erakusten digu hauteskundeetako emaitzek ez
dituztela dinamika sozioekonomikoak aldatzen, baizik eta beste faktore sozial
eta soziopolitiko batzuk, talde politiko batzuen eta besteen ohiko diskurtso
mediatikoetatik haratago doazenak.
11. Testuinguru geopolitiko berriak orain arte existitzen
ez ziren aukerak eskaintzen ditu jarrera eta ekimen politikoak birbideratzeko
eta biziberritzeko. Baina hori guztia ez da posible izango buruzagi politikoak
diskurtso mediatiko nagusiaren jarraitzaile itsuak diren bitartean.