1. Harrigarria da nola zabaldu den
"ekonomia zirkularraren" kontzeptua ingurune mediatiko eta
politikoetan, kontzeptu hori teoria ekonomikoaren barruan argi eta garbi kokatu
gabe. Ekonomia zirkularrak ez du beste helbururik, enpresa-jarduerak
ingurumenean duen kanpo-eragin negatiboa murriztea baizik. Hala ere, "zirkularitate"
kontzeptu horrek esan nahi du -bai intsumoak murriztuz, bai hondakinak
minimizatuz edo kudeatuz, eta baita energia-eraginkortasunaz ere- enpresa bera
arduratzen dela sortzen dituen hondakinak murrizteaz eta horiei irteera
emateaz.
2. Ekonomia zirkularraren teoriaren funts
kontzeptuala kanpo-eraginen kontzeptutik sortzen da. Hau da, enpresaren
jarduerak sortutako kostu sozialak, enpresaren jarduerarako gastuak ez direnak.
Kasu honetan, lehengaien kontsumoak edo hondakinen sorrerak enpresen emaitzen
kontuetan eraginik ez duen kostu soziala dakar. Ekonomia zirkularrak enpresak
behartu nahi ditu kanpokotasun negatibo horren eragina murriztera edo
ezabatzera.
3. Hala ere, geure buruari galdetu behar diogu
ekonomia zirkularraren planteamendu horrek zer neurritan erantzuten dion enpresa-ekonomiaren
logikari ala hobeto esanda, zer neurritan erantzuten dien – beste behin ere– ingurumenari
buruzko moda mediatikoei.
4. Kanpo-eragin negatiboak kudeatzeko moduaren
azterketa sistematikoak honako ondorio hauek aterako lituzke:
A. Ez litzateke ziurtzat jo beharko enpresak
energia- eta hondakin-autokudeatzea eraginkorragoa dela, adibidez, hondakin
jakin batzuen kudeaketa publikoa baino. Behin baino gehiagotan, baterako kudeaketa
publikoak lor ditzakeen eskalako ekonomiek ez dute prozesuaren zirkularizazioa
gomendatzen.
B. Ekonomia zirkularraren filosofiaren
antzeko argudioak – edo intuizioak – aurki daitezke enpresek sortutako kanpo-eragin
negatibo gehienetan antzeko irizpideak erabiltzeko.
5. Izan ere, "ekonomia zirkularraren"
kontzeptua ingurumenaren gaineko inpaktuek sortutako kanpo-eraginetara
mugatzeak ez dirudi logika ekonomiko edo politiko bati erantzuten dionik. Beste
behin ere, moda mediatikoen jarraipena baizik ez da ziur asko. Antzeko
arrazoiak aurki genitzake, adibidez, ekonomia zirkularraren kontzeptua
enpleguari aplikatzeko eta enpresek kaleratzeen zuzeneko eta zeharkako kostua
gizartearen gain ez uzteko, etengabe egiten duten bezala.
6. Azken batean, ekonomia zirkularraren
kontzeptuaren azterketa eta posizionamendu sistematikoak funtsezko bi ondorio
ekarriko lizkiguke:
A. Ekonomia zirkularraren metodologia
analitikoa ingurumenarekin lotutako kanpo-eragin enpresarialei ez ezik, kanpo-eragin
negatibo mota guztiei ere aplikatu behar zaie.
B. Ez dugu ziurtzat jo behar kanpo-eragin
negatiboak zirkularizazioaren bidez beti hobeto kudeatzen direla zerbitzu publikoen
bidez kudeatu beharrean. Hori dela eta, kasu bakoitzerako kudeaketa-modalitate
bakoitzaren abantailei eta desabantailei buruzko azterketa zehatza eta
objektiboa egin behar dugu nahitaez.