Sozialdemokraziaren Etorkizuna
POSIBLE AL DA SOZIALDEMOKRAZIA?
AUDIOA: https://youtu.be/UXbeZ1xiK4c
TESTUA (PDF): https://yadi.sk/i/gNNFNOB9G9n1tQ
1. Sozialdemokrazia posible den galdetzeak ez da
zentzugabea. Europako alderdi sozialdemokrata askok hauteskundeetan duten pisua
murriztu dela datu nabarmena da, baina ez hausnarketa honetarako
garrantzitsuena. Era batera edo bestera, soldatapeko langileen interesak
ordezkatzeko joera talde politiko batzuek edo besteek hartu ohi dute.
2. Orain aztertu nahi dugu ea une honetan
benetan posible den mugimendu politiko sozialdemokrata indartsu bat, ez
bakarrik hauteskundeei begira, baita soldatapekoen interesak eraginkortasunez
defendatzeko orduan ere.
3. Badirudi historiak erakusten digula ez dela
nahikoa borondate politikoarekin, eta nazioarteko testuinguru ekonomikoak eta
testuinguru geopolitikoak modu erabakigarrian baldintzatzen dituztela
sozialdemokraziaren gobernu-ekintzaren benetako aukerak.
4. Hori da gerraostea eta gerra hotza Europako
sozialdemokraziaren urrezko urteak izatearen arrazoia. Urte horietan ongizatearen
estatua eraiki zen, sindikatuak indartu ziren, soldatak eta lan-baldintzak
nabarmen hobetu ziren eta enpresa-sektore publiko indartsua garatu zen.
Testuinguru ezin hobea izan zen sozialdemokraziak soldatapeko langileen
interesak arrakastaz defendatzeko. Testuinguru horretan, beste indar politiko
batzuk ere sartu ziren prozesu horretan, eta aktiboki lagundu zuten
ongizate-estatua eraikitzen, hala nola gaullistak edo demokristauak.
5. Hala ere, dena aldatu zen 80ko hamarkadatik
aurrera, garai neoliberalarekin batera. Lau hamarkadatan, ongizatearen estatuaren gainbehera, pribatizazioak, sindikatuen
aurkako jazarpena, gero eta prekarizazio handiagoa eta soldata-murrizpenak
apurka-apurka nagusitu dira Europa osoan. Eta gobernuan indar politiko batzuk
edo besteak izanik ere. Aurrerapen sozialak egiten saiatu diren alderdi
sozialdemokratek behin eta berriz egin dute porrot. Edo gobernura iritsi bezain
laster, edo urte bat edo bi igarota.
6. Porrotak eta desengainuak hainbestekoak eta
hain orokorrak izanik, nekez har ditzakegun erantzule gisa sozialdemokraziaren
estrategia zehatz batzuk. Testuinguru sozioekonomikoa eta geopolitikoa izan da
sozialdemokraziaren aldaketa sozialerako gaitasuna pixkanaka higatu duena.
7. Egoera horren aurrean, beharrezkoa da
planteatzea ea testuinguru horretan sozialdemokrazia benetan posible den. Hori
guztia langileek – herritarrek – oraingo bilakaeraren ondorioak jasan edo
kalteak minimizatu baino zerbait gehiago egin dezaketen planteatzeko modu bat
baino ez da.
8. Bi testuinguru posible aztertzera garamatza
horrek. Lehenengoa, Europan testuinguru neoliberala mantentzea. Bigarrena,
eredu neoliberala agortzearen ondorioz, Europak garapen eredu berri baten
aldeko apustua egitea.
9. Printzipioz, neoliberalismoak sortutako egiturazko
ahultasunaren testuinguruan, bere posizionamenduaren ahuleziaz jabetu behar da sozialdemokrazia.
Horren ondorioz, argi eta garbi bereizi behar ditu bere aukerak. Alde batetik,
hauteskundeetan eta gobernu-eragile gisa. Eta, bestetik, gizarte-mugimendu gisa.
Gobernu-ekintzaren muga objektiboez jabetuta, garrantzi handiagoa eman behar
zaio sozialdemokraziak gizarte-ehunaren eta iritzi publikoaren dinamizatzaile
gisa duen eginkizunari. Horretarako, errealitatearen azterketa, prestakuntza,
hezkuntza eta zabalkunderako estrategia aktiboa eta lehentasunezkoa izan behar
da. Ildo horretan, sozialdemokraziak bere jatorrira itzuli behar du, eta
gizarte-errealitateari tinko atxiki behar dio haren gainean lan egiteko.
10. Osagarri
gisa, sozialdemokraziak arreta berezia jarri behar die Europa osoan ekintza
politikorako testuinguru berri bat erraz sor dezaketen oraingo aldaketa
geopolitikoei. Neoliberalismoa hedatu egin da Estatu Batuak nagusi izan diren
mundu polobakarrean, non sozialdemokraziak gero eta leku gutxiago izan duen
gobernu-ekintzarako. Mundu multipolar batera igarotzeak dena alda dezake eta
aukera historikoa izan daiteke sozialdemokraziarentzat.
SOZIALDEMOKRAZIAREN ETORKIZUNAri buruzko
idatziak
EKAI Center-en beste idatzi batzuk